(9) Rembrandt

LET OP:

Ciril Emil Bavčar exposeert van 27 oktober 2016 tot en met zondag 6 november 2016 in 's Landshuis, Steenstraat 37 te Hulst.

Tal van gebeurtenissen zijn, bewust of onbewust, van invloed op de werken van een kunstenaar.  Dat geldt ook voor Ciril Bavčar. Hij  is een schilder-beeldhouwer die een bewogen leven achter de rug heeft, daarover vertelt hij in zijn nog te verschijnen boek Dicht bij mijn ziel. Een terugkerend element in zijn leven vormen dromen of visioenen, het verschil daartussen is niet altijd even duidelijk. Hieronder volgt zo'n belevenis over Rembrandt.

Op een goede nacht droomde Ciril, totaal onverwacht, over de schilder Rembrandt. Deze was aan het werk met een groep leerlingen waarvan Ciril ook deel uitmaakte. Rembrandt gaf hun de opdracht om op dezelfde manier te schilderen zoals hij altijd schilderde. De opdracht was om een portret te schilderen naar een vrouwelijk model. Alle leerlingen gingen met optimale concentratie aan de slag en op een gegeven moment was het zelfs zo stil in het atelier dat je een speld kon horen vallen. Rembrandt liep ondertussen heen en weer en keek of zijn leerlingen het wel goed deden. Ook Ciril concentreerde zich optimaal op het model en het leek goed te gaan, maar op een gegeven moment maakte hij een fout en hij wist niet hoe hij deze kon herstellen. Met pijn in zijn hart en vol woede verliet hij daarop het atelier, rende door de gang naar buiten en maakte zich zo snel mogelijk uit de voeten. Rembrandt liep hem echter achterna en schreeuwde tegen hem dat hij onmiddellijk terug moest komen, anders zou hij hem wat aandoen. Dat hielp niet veel, want Ciril bleef doorrennen altijd nog met pijn in zijn hart. Daarna werd hij wakker.

Een nacht later beleefde Ciril een vervolg op zijn vorige droom. Hij was toch weer teruggekeerd naar het atelier om het portret af te maken. Rembrandt liep opnieuw rond en keek met belangstelling naar het werk van zijn leerlingen. Toen hij bij Ciril was aangekomen, zakte hij plotseling in elkaar en bleef op de grond liggen: hartaanval. Ciril knielde bij hem neer en klemde Rembrandt stevig in zijn armen. Terwijl hij hem zo vasthield, keek Rembrandt hem aan en zei: "Ciril, ik zou graag willen dat jij al mijn onvoltooide werken afmaakt." Vervolgens sloot hij zijn ogen, blies zijn laatste adem uit en stierf in Cirils armen. Deze bleef achter in opperste verbazing en verwarring, maar vooral vol verdriet. Hij wist niet wat hij moest beginnen, verliet het atelier en ontwaakte.

In de derde nacht droomde hij verder. Ciril had waanzinnig veel verdriet om het verlies van zijn grote meester en zonder enige aarzeling ging hij aan de slag om aan Rembrandts verzoek te voldoen. Er zat van alles tussen: grote doeken met paarden en vooral veel verschillende portretten, kortom alles wat Rembrandt zelf niet meer had kunnen afmaken. Hoelang hij eraan werkte, bleef onduidelijk, maar op een goede dag hield hij met al de door hem afgemaakte werken een expositie in een onbekend museum. Er was een grote, lange zaal, waarin de schilderijen aan de muren hingen. Ze werden bewonderd door een kritisch publiek. Ciril bewoog zich tussen de mensen en hoorde hun commentaren. De bezoekers wisten niet dat een van zijn leerlingen, hij namelijk, de opdracht had gekregen om Rembrandts werken te voltooien. Opnieuw voelde hij een enorme pijn om het verlies van de meester en hij verliet het museum. En net zoals bij de voorgaande pijnlijke momenten, werd hij wakker.

De dromencyclus achtervolgde hem ook overdag, want de volgende ochtend stond hij op, radeloos van verdriet. Hij was niet in staat om goed na te denken, bewoog zich rusteloos heen en weer en voelde zich een verloren wezen. Hij had een enorme behoefte om met iemand over deze belevenis van gedachte te wisselen. Misschien moest hij naar een psycholoog gaan en hem om raad vragen over wat hij moest doen. In deze toestand ging hij die morgen naar de academie om zijn schilderslessen te vervolgen. Een van de andere cursisten had direct in de gaten dat er iets mis was met hem en vroeg naar wat er aan de hand was, hij keek namelijk zo bedroefd. Ciril reageerde totaal niet en deed er het zwijgen toe. Hij besloot het aan zijn leermeester te gaan vertellen en hem om raad te vragen. Hij wilde weten wat hij moest aanvangen met zijn dromen over Rembrandt en hoe het nu verder moest met zijn schilderen. "Wat een prachtige dromen," was de reactie van zijn leermeester, "heb je goed kunnen zien met welke technieken Rembrandt schilderde?" Ciril bleef zich verloren voelen.

Toevallig poseerde er die ochtend een vrouwelijk model in het atelier en Ciril moest natuurlijk meteen aan zijn droom denken en besloot van haar een portret te schilderen. Hij zou het doen in de geest van Rembrant. Zonder verder iets te zeggen, ging hij met zijn penselen aan de slag. Alle mentoren liepen die ochtend de ateliers langs om de ontwikkeling van hun leerlingen te bekijken en te bespreken. Bij Ciril aangekomen waren ze onder de indruk van zijn schilderen, net zoals zijn medecursisten. Het resultaat deed sterk aan Rembrandt denken. "Petje af voor dit resultaat Ciril, fantastisch dat je zo kunt schilderen, we leven echter niet meer in de zeventiende, maar in de twintigste eeuw.  Je moet schilderen in de geest van deze tijd, hedendaagse kunst dus." Ondanks dit commentaar had zijn leermeester grote bewondering voor hem en hij wist dat Ciril grote kwaliteiten had en zeer creatief was.

Door dit voorval voelde Ciril zich nog steeds verloren. Nu wist hij het helemaal niet meer en vooral niet hoe hij verder moest. Hij had ook geen zin meer om verder te werken aan zijn portret, verliet het atelier en ging rondkijken in de andere ateliers hoe ze daar aan het schilderen waren. Hij liep rond met een fotografisch geheugen, sloeg dus op wat hij zag om later ook op die manier te gaan schilderen. Want de boodschap van de mentoren was duidelijk geweest. Het was hem niet toegestaan om zijn dromen te volgen.

 

((8) De vrouw als demon

Op zijn 23^ste woonde en werkte Ciril als vluchteling in Zweden. Hij huurde een kamer bij een oudere vrouw van 55 jaar. Zij leefde van een kleine ijssalon en van de huur van zijn kamer.  Ciril was in de regel hele dagen weg om hard te werken voor zijn centen. Lange tijd ging dit goed, maar op een dag kwam hij laat thuis, trok zijn schoenen uit om de vrouw niet wakker te maken en sloop stilletjes naar zijn kamer. Ineens floepte het licht aan en riep de vrouw hem bij zich: "Ciril, kom even hier, ik moet wat met je bespreken. Je bent overdag nooit thuis en je komt diep in de nacht pas naar huis. Waar hang je al die tijd uit? Ciril staarde naar de vrouw die half naakt in haar bed lag en hij voelde zich beschaamd. Wat haalde die vrouw in haar hoofd tegenover zo'n jonge jongen als hij? Hij snapte haar bedoelingen, maar ging er niet in mee. Hij schaamde zich voor die vrouw. Hoe was het mogelijk dat zij zich niet schaamde? Vanwege zijn houding werd zij boos en zei: "In mijn huis is het een vaste regel, dat iemand die hier woont, om 12  uur 's nachts thuis is. Iedereen dient zich eraan te houden." Ciril was beduusd, eerst wilde ze hem gebruiken, wat niet lukte en nu probeerde ze hem een hak te zetten met deze huisregel.

Drie maanden later - hij woonde nog steeds op zijn oude adres - kreeg hij onverwacht een oproep om voor een ondervraging op het politiebureau te verschijnen. Hij piekerde zich suf waarvoor dat zou kunnen zijn, dus ging hij ernaar toe met trillende knieën. Op het bureau werd hij onmiddellijk opgesloten in een cel en kreeg niet uitgelegd wat er aan de hand was. Dat werd pas duidelijk nadat hem een advocaat was toegewezen. Deze legde uit dat hij vast zat voor het stelen van eten en geld. Uiteraard vroeg Ciril: "Van wie heb ik dat geld en het eten gestolen?" "Van de vrouw bij wie je in huis woont." Ciril reageerde: "Dat is absurd, dat zijn leugens, dat is volstrekt bezijden de waarheid. Ik heb niets gedaan, ik ben onschuldig. Ik garandeer je dat dit de waarheid is." De ontkenning mocht niet baten: hij moest voor de rechtbank verschijnen en werd veroordeeld tot twee maanden gevangenisstraf en daarna zou hij Zweden uitgezet worden. Ciril snapte er niets meer van en was zeer terneergeslagen door deze gebeurtenis, vooral omdat hij niets gedaan had. Hij voelde zich machteloos en leed eronder dat deze vrouw dit bij hem had veroorzaakt.

TENTOONSTELLING           

Ciril Emil Bavčar exposeert van 27 oktober 2016 tot maandag 14 november 2016 in 's Landshuis, Steenstraat 37 te Hulst.

(7) Julius Caesar

Hij lijkt niet op de roemruchte Romein en is ook niet omgebracht door een Brutus. Hij is ons echter wel ontvallen en wel door ouderdomsverschijnselen. We hebben het over de hond van Ciril Bavčar die op 16 september 2016 door een gebrek aan zijn luchtwegen overleed. Een hond die 14 jaar onafscheidelijk naast deze kunstenaar leefde en daardoor onvermijdelijk terechtkwam in diens kunstwerken. Mocht je bij de naam Julius Caesar een robuuste hond voor ogen hebben, zo’n hond is het zeker niet, eerder een parmantig Kruimeltje. Oordeel zelf maar.

Samen aan het schilderen in het bos en wandelen langs het strand. Beide tekeningen dateren uit 2004.






TENTOONSTELLING    

Ciril Emil Bavčar exposeert van 27 oktober 2016 tot maandag 14 november 2016 in 's Landshuis, Steenstraat 37 te Hulst.

(6) Expositie

Het is weer zover! Er komt opnieuw een tentoonstelling van de multidisciplinaire kunstenaar Ciril Emil Bavčar! Werken van zijn hand zullen te zien zijn in 's Landshuis, Steenstraat 37 te Hulst in Zeeland, bij de Hulstenaar ook bekend als het adres van het plaatselijk VVV-kantoor. De tentoonstelling wordt gehouden van:

donderdag 27 oktober 2016 tot maandag 14 november 2016.

De expositie vindt plaats onder auspiciën van Hulstart. Klik hier voor haar acitiviteiten. 

(5) Rood als bloed

Inspiratie is een natuurlijke bron die onuitputtelijk is en Ciril vond het zijn levenstaak om die inspiratie op anderen over te brengen, uit te stralen om daarmee gelijktijdig een goede invulling te geven aan zijn eigen leven. Rivalen had hij genoeg om zich heen, maar ze stoorden hem niet en hij stond boven degenen die jaloers waren, uiteindelijk was niemand volmaakt in deze wereld. Als de bedoelingen maar goed zijn.

Op een dag maakte hij kennis met iemand die filosofie studeerde aan de universiteit van Antwerpen. Al discussiërende ontdekte Ciril dat deze persoon een goed mens was. Toen hij een keer bij hem thuis kwam en zijn schilderijen bewonderde, zei hij: "Ciril, als ik kijk naar je schilderijen, zie ik in elk schilderij een veelvuldig gebruik van de kleur of de tint rood. Heb jij misschien veel bloed gezien in je leven of bloedde je zelf vaak?" Deze vraag bracht een schok teweeg bij Ciril. Hij besefte dat dit de reden was waarom hij met rood werkte in elk schilderij. Het stelde zijn eigen bloed voor, bloed dat tijdens de onmenselijke mishandelingen in zijn jeugd zijn weg vond van zijn hoofd naar alle uithoeken van zijn lichaam. Hij was zich er niet eerder bewust van geweest dat dit de reden was.

(4) Onverzettelijk

Toen Maria, Cirils moeder, 15 jaar was, brak de Tweede Wereldoorlog uit. Duitsland en Italië raakten in oorlog met de rest van de wereld. Twee van haar broers die ouder waren dan zij, voegden zich bij de partizanen om te strijden tegen de Italianen. Zij wilde ook bij het verzet, had als wens om volk en vaderland te dienen, maar haar ouders vonden haar daarvoor veel te jong. Verdriet en machteloosheid waren het gevolg en omdat ze per se haar taak voor het land wilde vervullen, zei ze tegen haar vader, dat het niet lang zou duren of ze zou toch gaan. Maria voelde zich dapper genoeg en had geen rust meer, zodat zij overwoog om niet te luisteren naar haar ouders en op een goede dag hakte ze de knoop door en ging bij het verzet. Zij was zeer geschikt, omdat ze alle districten in de omgeving van Selo goed kende en toen eenmaal de fascisten Slovenië binnenvielen, werd zij koerier van de partizanen. (1) Het was een zware taak en er werd ook hevig gevochten. Na twee jaar werd zij in 1941 opgepakt door de vijand en naar een concentratiekamp in het plaatsje Piave in Italië overgebracht. Ze werd opgesloten in een kamp in Altari. Ze werd verzorgd door nonnen die haar uitmaakten voor communistische hoer. Zij gaven haar brood, dat gevuld bleek met geplette kakkerlakken. Om haar honger te stillen peuterde ze de kakkerlakken uit het brood om zo te kunnen overleven. Door dit walgelijke gedrag van de nonnen had de katholieke kerk voor Maria afgedaan, ze wilde er niets meer van weten. In 1943 moest Italië capituleren voor de Duitsers en Maria en de andere gevangenen werden vrijgelaten.

Reconstructie van het partizanenhospitaal Bolnica Franja uit de Tweede Wereldoorlog, 

in de bergen bij Cerkno in Slovenië

(1) Een partizaan is iemand die binnen een verzetsbeweging strijdt voor een politiek of nationalistisch belang. Partizanen worden vaak vergeleken met guerillastrijders, revolutionairen en dissenten (Wikipedia).

(3) Bij een kopje koffie

Toen Ciril tweeëntwintig (1967) was, dronk hij koffie op een terras waar vaak landgenoten van hem kwamen. Hij maakte kennis met iemand uit Istrien aan de Kroatische Rivièra, die ook Italiaans sprak en zij raakten meteen bevriend met elkaar. Het was lang geleden dat Ciril Italiaans had gesproken, maar wat hij te horen kreeg, verraste hem nog veel meer. Zijn nieuwe vriend vertelde dat Ninno Benvenutti wereldkampioen boksen halfzwaargewicht was geworden in een gevecht met de Amerikaan Emile Griffith. Voor Ciril was dit een verrassing, omdat Nino Benvenutti een van zijn grootste vrienden was geweest, die hem nog de beginselen van boksen had bijgebracht. Het succes van Benvenutti verheugde hem en verbaasde hem niet, want hij was namelijk erg goed.

Een mooie vrouw die naast hen zat te eten, hoorde dat zij Italiaans spraken en vroeg waarover zij het hadden. Ciril bekeek hij nadrukkelijk met zijn innemende glimlach en constateerde met enig plezier dat zij voor hem viel. Hij zei tegen haar: "Je ogen spreken boekdelen als het gaat om je verlangen naar mij." Zij beaamde dat. Ciril besloot hier zijn voordeel mee te doen, maar hij was niet verliefd, moest zelfs zorgen verliefdheid te vermijden, want er waren nog meer engeltjes voor hem weggelegd. Als hij werkelijk wilde, kon hij elke vrouw krijgen die hij zich wenste, want iedere vrouw had behoefte aan liefde. Toch betrachtte hij geduld en liet de zaken op zijn beloop, want hij had inmiddels ervaren, dat je met geduld het verst kwam in deze jachtige wereld. Alleen met kalmte, rust en geduld bereikte je een mooi leven.

Nino Benvenutti

(2) Ciril herenigd met vader en moeder

Ciril was 5 jaar toen zijn moeder op bezoek kwam met zijn zusje van 1 jaar oud. Zij beloofde hem zo spoedig mogelijk op te komen halen. Drie jaar moest Ciril daarop wachten. Toen hij 8 was, kwam ze hem eindelijk ophalen. Met de boot vertrokken ze naar het huis waar zij woonde in de kustplaats Rovinj in Kroatië. Het was een grote villa met een grote tuin vol met kleurige bloemen. Hij bleek drie halfzusjes te hebben.

Kroatië was in die tijd (1951) een lidstaat van voormalig Joegoslavië.

Rond de villa was een grote tuin aangelegd. Het huis zelf was ruim. Dat gold ook voor de keuken en hier zag Ciril zijn vader voor het eerst. De man zat te lezen in een Italiaanse krant (La Stampa). Deze bleef met zijn neus in de krant zitten en keek niet op toen Ciril met zijn moeder binnenkwam. Hij hoorde haar zeggen: "Dit is je vader." Ciril zag ook nog twee kleine meisjes zitten, de een was drie, de ander vijf jaar oud. Met een blij gemoed stapte hij op zijn vader af om hem te begroeten. Deze was echter nog steeds in zijn krant verdiept. Hij liet zijn krant zakken, zodat zijn gezicht zichtbaar werd en terwijl hij de krant vasthield, gaf hij hem een hand. Ciril keek zijn vader in de ogen en schrok enorm van wat hij zag. De blik van zijn vader straalde angst uit en dat maakte hem bang. De man bemerkte dit en begreep wat er gebeurde, maar zei niets. Hij vroeg: "Heb je honger?" Ciril ontweek zijn blik en antwoordde: "Ja," en moest op hetzelfde moment overgeven.

(1) Dicht bij mijn Ziel

Blijf deze man de komende maanden volgen. Het grootste deel van zijn leven communiceerde hij via potlood, penseel, raspen, vijlen en beitels. Eindelijk is hij klaar voor het geschreven woord en bereid om de gebeurtenissen uit zijn leven te  verwoorden en te verwerken tot een boek. Er gaat een leven langskomen van passie en pijn, van eenzaamheid, verdriet en blijdschap, van mislukking en succes, van waarheid en leugen, van wanhoop en doorzetten, van liefde en vrouwen, maar ook alledaagse zaken als politiek, koken en zingen passeren de revue. We eindigen deze opsomming met wie we eigenlijk hadden moeten beginnen: zijn grote muze die hem al een leven lang beheerst en vooral inspireert, zijn moeder... Wat uiteindelijk overblijft is een pure (levens)kunstenaar die vooral mens wil zijn.
Lezers krijgen met regelmaat als voorproefje fragmenten te lezen van wat uiteindelijk het levensverhaal van kunstenaar Ciril Emil Bavčar gaat worden, kortom zij zijn getuige van de wording van zijn boek Dicht bij mijn Ziel: een rad van avontuur van deze ware levenskunstenaar. En natuurlijk ontbreken zijn kunstwerken niet.